De titel van dit boek Slimmer in 2030 heeft een dubbele betekenis. In de eerste plaats verwijst hij naar de participatieagenda, het beleid van de overheid, om in 2030 meer Nederlanders hoger opgeleid te doen zijn dan in 2013 het geval was. Maar participatie is niet het enige thema waarmee de ontwikkeling van het hoger onderwijs te maken heeft. Dit boek laat nog twintig andere ontwikkelingslijnen zien die sinds de jaren '60 van de vorige eeuw een rol speelden en die nog lang niet zijn uitgewerkt. 

Daarom is met Slimmer in 2030 ook bedoeld dat het Nederlandse hoger onderwijs in 2030 slimmer georganiseerd zal zijn dan in 2013 het geval was. Motto van dit boek is een uitspraak van R.J. Simons (2008): "De beste toekomstvoorspelling is het extrapoleren van trends die nu al zichtbaar zijn." Dit boek is dan ook geen objectieve geschiedschrijving - voor zover die al bestaat - maar een poging om op basis van literatuurstudie en van de eigen ervaringen van de auteur in het hoger onderwijs ontwikkelingslijnen te ontdekken waarlangs dit onderwijs de afgelopen vijftig jaar veranderd is, en waarlangs het de komende twintig jaar zal blijven veranderen.

De ontwikkelingen in het hoger onderwijs speelden zich niet af in het luchtledige. Zij maakten deel uit van bredere maatschappelijke veranderingen die zich de afgelopen vijftig jaar hebben voorgedaan. Nederland ontwikkelde zich na de Tweede Wereldoorlog tot een modernistische hoog-technologische welvaart- en verzorgingsstaat gebaseerd op een constellatie van gesloten bevolkingsgroepen met langetermijndoelen (de zuilensamenleving). Maar in de jaren '80 brak dit bolwerk open om plaats te maken voor een postmoderne dynamiek van halfopen netwerken met voornamelijk kortetermijndoelen rond lobbyclubs, oude en moderne media, bedrijven, maatschappelijke organisaties en individuele burgers (de netwerksamenleving). Overheidsinstanties treden sindsdien steeds meer reactief en steeds minder proactief op. De oude, formele maatschappij is niet verdwenen, maar kreeg een semi-formeel karakter en heeft er een nieuwe, informele schaduwsamenleving van geëmancipeerde burgers bij gekregen. De emancipatie van het individu heeft ook een keerzijde gehad. Om al die individuen op een door hen gewenst kwaliteitsniveau te kunnen bedienen was overal in de samenleving schaalvergroting nodig. Deze en andere verschijnselen worden in dit boek beschreven voor het hoger onderwijs in ons land. 

In de eerste twee hoofdstukken worden de bestuurlijke en juridische ontwikkelingen in het hoger onderwijs vanaf de jaren '60 tot heden geschetst. In hoofdstuk 3 komen de didactische en onderwijskundige ontwikkelingen aan de orde. In hoofdstuk 4 worden uit al dat materiaal eenentwintig ontwikkelingslijnen gedistilleerd, die ook de komende decennia zullen blijven doorwerken. Daarna volgen drie hoofdstukken over de toekomst van het hoger onderwijs. Hoofdstuk 5 gaat over de aanpassing van het hoger onderwijs aan de behoeften van de zich als individu emanciperende student in een kennisintensieve samenleving. In hoofdstuk 6 worden de onderwijslogistieke consequenties van deze aanpassingen uiteengezet. Hoofdstuk 7 schetst tot slot de contouren van de Universiteit van Nederland als stip op de bestuurlijke horizon van 2030. Daarna is nog een bijlage aan het boek toegevoegd met daarin een voorstel voor de eerste versie van de nationale hogeronderwijsstandaarden (HOS_versie1.0) die nodig zijn om het hoger onderwijs in ons land toekomstbestendig te maken. 

Op woensdag 18 september 2013 ontvouwde Peter van 't  Riet zijn visie op de toekomst van het hoger onderwijs in zijn afscheidscollege bij de hogeschool Windesheim in Zwolle (zie hieronder voor de tekst). In de aula van de hogeschool overhandigde hij het eerste exemplaar van het boek aan Jan Franssen, commissaris van de koning in de provincie Zuid-Holland. Jan Franssen was woordvoerder onderwijs voor de VVD in de Tweede Kamer van 1982-1994 en aan het begin van de nieuwe eeuw betrokken bij de invoering van het bachelor-masterstelsel en de oprichting van het Nederlands-Vlaams Accreditatie Orgaan in het hoger onderwijs. Ook was hij voorzitter van de Stichting Kennisontwikkeling HBO die de lectoraten en het onderzoek introduceerde in de hogescholen. Franssen verwelkomde het boek als een belangrijke analyse die het verdiende middelpunt te worden van een nieuwe discussie over het hoger onderwijs. 

Het boek bevat de volgende hoofdstukken

1. Het hoger onderwijs tot 1993

2. Het hoger onderwijs vanaf 1993

3. Onderwijskundige en didactische ontwikkelingen

4. Ontwikkelingslijnen

5. Flexibel vraaggereguleerd onderwijs

6  Onderwijslogistiek

7. Contouren voor de Universiteit van Nederland

Bijlage: Hoger Onderwijs Standaarden Versie 1.0