Brochure

Eredienst in kerk en synagoge - Peter van 't Riet - 1999
Bijdrage aan een heroriëntatie

Folianti-reeks nr. 7 - Folianti, Zwolle - ISBN: 90-802435-9-0 - 20 pagina's.  Deze brochure is in 2001 gepubliceerd als hoofdstuk 6 in het boek Christendom à la Jezus : De herziening van het christelijk geloof vanuit haar joodse bronnen.

De eredienst en de relatie tussen God en mens
De eredienst van de kerk en de synagoge vertonen op het eerste gezicht veel overeenkomsten. In beide spelen gebeden en schriftlezingen een belangrijke rol. Ook hebben beide erediensten de structuur van de klassieke tragedie (een proloog, drie bedrijven en een epiloog). Bij nadere bestudering blijken de verschillen echter fundamenteler te zijn dan de overeenkomsten. Zowel de inhoud als de samenhang van de onderdelen van het godsdienstige "drama" dat in beide erediensten wordt opgevoerd, zijn essentieel anders. Dit vindt zijn oorzaak in de tegengestelde wijze waarop beide godsdiensten de relatie tussen God en mens beleven. In het traditionele christendom is de mens in alles afhankelijk van een autonome God. In het jodendom daarentegen wordt de verhouding tussen God en mens gezien als een vorm van partnerschap.

Twee geheel verschillende erediensten
Men kan zich voorstellen dat dit voor de eredienst grote gevolgen heeft. De opbouw van de eredienst van de kerk is: a) God spreekt de mens toe, b) de mens antwoordt instemmend, c) God nodigt de mens aan Zijn tafel. Daarbij laat God zich vertegenwoordigen door de kerk, zonder welke geen legitieme eredienst mogelijk is.
 De synagogale eredienst daarentegen is een zaak van het joodse volk: elk tiental volwassen mannen kan een eredienst organiseren, waarin ieder rechtstreeks voor God staat. De opbouw van de eredienst is dan ook: a) de mens aanvaardt vrijwillig Gods leiding, b) hij voegt zich in in Gods programma met de wereld, c) hij bestudeert het gedrag dat God in de Tora van hem vraagt.
Voor christenen die belangstelling hebben voor het jodendom, biedt deze brochure een helder inzicht in de heel andere benadering die het jodendom heeft van liturgie en eredienst.

Inhoudsopgave
1. Inleiding
2. De liturgische grondhouding van kerk en synagoge
3. Bidden en lofprijzen in de kerk
4. Drie typen christelijke eredienst
  a. Het liturgische type
  b. Het eucharistische type
  c. Het homiletische type
5. De opbouw van de kerkelijke eredienst
  a. Openingsritus of voorbereiding
  b. Dienst van het Woord
  c. Geloofsbelijdenis en/of voorbeden
  d. Eucharistie of avondmaal
  e. Wegzending of afsluiting
6. Kerkelijke eredienst en liturgische grondhouding
7. Bidden en lofprijzen in de synagoge1
8. Typen van synagogale eredienst
9. De opbouw van de synagogale eredienst
  a. Inleidende gebeden
    1. Lofzeggingen van de ochtend (birkot hasjachar)
    2. Offers (korbanot)
    3. Verzen van lofzang (pesoekee de-zimra)
  b. De heiliging van gods naam
    4. Sjema en zegenspreuken (sjema oevirchoteeha)
  c. Het hoofdgebed
    5. Het staande gebed (tefilla of amida-gebed)
    6. Smeekgebed (tachanoen)
  d. De lezing van de tora
    7. Het lezen uit de tora (keriat hatora)
  e. Afsluiting
    8. Afsluiting van het ochtendgebed
10. Synagogale eredienst en liturgische grondhouding
11. Nabeschouwing


This is the website of Peter van 't Riet