Vraag&Antwoord

Paulus over Christus en de rots (1) - Peter van 't Riet - 2009
Waar komt Paulus' vergelijking van Christus met de rots in 1 Korinthiërs 10:4 vandaan?

Vraag: Hoe moet in 1 Korinthiërs 10:4 Paulus'vergelijking van Christus met de rots in Exodus 17 en Numeri 20 worden verstaan?

Antwoord: Paulus' uitspraak in 1 Korinthiërs 10:4 is een fraai voorbeeld van symbolisch lezen van bijbelverhalen. De rots in Exodus 17 en Numeri 20 waaruit water ontspringt, wordt in zijn uitleg een "geestelijke rots", en die rots was Christus. Deze uitleg is een voorbeeld van Paulus' allegorische wijze van bijbellezen. In de allegorese kunnen de beelden in een bijbelverhaal een diepere betekenis krijgen die verder helemaal los staat van het verhaal en zijn context. Die diepere betekenis is alleen maar bedoeld om het betoog van de spreker of schrijver kracht bij te zetten met een verhaal uit de Schrift. Allegorese verschilt daarmee van de rabbijnse midrasj. Ook de midrasj is op zoek naar de diepere, symbolische betekenis van een bijbelverhaal, maar in de midrasj wordt een min of meer vaste beeldtaal gebruikt die samenhangt met het totale verhaal en met de Bijbel als geheel. Paulus'uitleg is in dit geval geen midrasj. Voor zo ver ik weet wordt nergens in de midrasjliteratuur van de rabbijnen de rots in de woestijn met de messias vergeleken.

Paulus' betoog in 1 Korinthiërs 10:1-11 is overigens wel begrijpelijk. Hij houdt zijn heidense pupillen voor dat ze zich weliswaar niet aan de hele Tora hoeven te houden, maar van de woestijnverhalen weldegelijk kunnen leren wat goed en verkeerd gedrag is. Toch is zijn opmerking over de "rots als Christus" merkwaardig vanwege zijn toevoeging dat God geen welgevallen had in de generatie van de woestijn. Hoe kan God immers geen welgevallen hebben in mensen die "uit Christus drinken"? Vermoedelijk bedoelt hij deze opmerking als een waarschuwing aan de gelovigen in Korinthe dat ook zij, hoewel zij "uit Christus drinken", niet immuun zijn voor afvalligheid en dus bij God uit de gratie zullen vallen als zij met hun heidense omgeving mee gaan doen.


This is the website of Peter van 't Riet