Vraag : In je boek "Het evangelie uit het leerhuis van Lazarus" ben je niet ingegaan op het bekende gedeelte Johannes 3:16-18 "Also lief heeft God de wereld gehad ...". Hoe zou je die tekst uitleggen binnen je interpretatie van het Johannesevangelie zoals je die in het boek hebt ontwikkeld?
Antwoord : Als we Johannes 3:16-17 min of meer letterlijk vertalen dan staat er: "(16) Want God heeft de wereld lief gehad. Daarom heeft Hij de eniggeboren zoon gegeven, opdat ieder die trouw is aan hem, niet verloren gaat, maar blijvend in de wereld zal leven. (17) Want God heeft de zoon niet in de wereld gezonden om de wereld te veroordelen, maar opdat de wereld door hem behouden zal worden."
In de christelijke theologie wordt deze tekst en de uitdrukking "de eniggeboren zoon" uitsluitend op Jezus betrokken. Maar in het jodendom van de 1e eeuw heeft de term een veel bredere betekenis gehad (zie Het evangelie uit het leerhuis van Lazarus, p. 327 en 331). Als je in bovenstaande tekst voor "de eniggeboren zoon" invult: "de Israëliet die trouw is aan de Tora" (waar Jezus bij uitstek een voorbeeld van was), dan staat er [met mijn nadere uitleg tussen haken]: "(16) Want God heeft de wereld lief gehad. Daarom heeft Hij de Israëliet die trouw is aan de Tora gegeven, opdat ieder die trouw is aan hem [die hem tot voorbeeld neemt], niet verloren gaat, maar blijvend in de wereld zal leven [van blijvend belang voor de wereld zal zijn]. 17 Want God heeft de Israëliet die trouw is aan de Tora niet in de wereld gezonden om de wereld te veroordelen, maar opdat de wereld door hem behouden zal worden [voor de zaak van God]." De algemene gedachte is dat de Tora de mensheid behoedt voor het kwade en de (morele) dood, maar alleen als er daadwerkelijk mensen zijn die zich in hun leven door de Tora laten leiden.
Deze verzen staan in een dialoog met Nikodemus (Johannes 3:1-21). Jezus' woorden in dit stuk doen sterk denken aan die in de proloog op het evangelie (Johannes 1:1-18). In hoofdstuk 29 van "Het evangelie uit het leerhuis van Lazarus" vind je veel materiaal waarmee je deze dialoog kunt interpreteren. De uitdrukking "de Israëliet die trouw is aan de Tora" kun je betrekken op elke Tora-getrouwe Israëliet, dus niet alleen op Jezus. In geval van niet-joodse lezers kun je dat zelf breder nemen: elk mens die de Tora serieus neemt in zijn leven. Daarom zijn Jezus' woorden in deze twee verzen ook een oproep aan Nikodemus, en via hem aan iedere toehoorder, om een Tora-getrouw mens te worden of te blijven.