Boekbespreking

Boekbespreking - A. Noordegraaf - 1997
De Waarheidsvriend, 2 januari

Wie was de 'door Jezus geliefde discipel?' De oud-kerkelijke traditie vereenzelvigde hem met de apostel Johannes. Daar zijn stellig goede argumenten voor aan te voeren, maar absolute zekerheid hebben we op dit punt niet. Vandaar dat ook andere namen genoemd worden of dat men van identificatie afziet.

De auteur van deze lijvige paperback verdedigt de stelling, dat met deze discipel Lazarus wordt genoemd en dat het vierde evangelie afkomstig is uit het leerhuis van Lazarus en geschreven is voor een kring die nauw verwant was met de joodse groepering van de Essenen. Ook de benaming 'leerhuis' impliceert dat Van 't Riet grote nadruk legt op de joodse herkomst van het vierde evangelie en het typeert als een midrasj-verhaal in de lijn van de joodse traditie.

De schrijver legt een indrukwekkende hoeveelheid materiaal op tafel om zijn stellingen te handhaven, maar stapelt mijns inziens hypothese op hypothese. Om één voorbeeld te noemen: op grond van enkele verwante uitdrukkingen wordt een nauwe parallel gezien tussen de bruiloft te Kana en de opwekking van Lazarus met als conclusie, dat de bruidegom van Kana niemand anders was dan Lazarus! Het is goed op het eigene van het vierde evangelie te wijzen, maar voor mijn besef maakt de schrijver het verschil met de synoptische evangeliën onnodig groot. De nadruk op het midrasj karakter brengt hem ertoe het vierde evangelie te betitelen als een verhaal. Dat doet tekort aan de historische betrouwbaarheid van dit evangelie als apostolisch getuigenis. 

Een positief punt vind ik zijn betoog dat het vierde evangelie niet van anti-judaïsme te betichten is. Maar in vele andere opzichten heeft dit boek me niet overtuigd.


This is the website of Peter van 't Riet