Antwoord: Uw veronderstelling dat de biotechnologie de vrucht is van de westers-rationalistische wijze van met de wereld omgaan, lijkt mij geheel juist. Interessant is dat in het publieke debat er nogal wat weerstand bestaat tegen die wijze van met de wereld omgaan. Natuurlijk zijn er schaduwzijden aan wat we tegenwoordig kunnen, maar de tegenstanders komen op mij in het algemeen nogal romantisch over. Maar dat terzijde.

De kern van uw vraag zit in de zinsnede "dat de huidige mens, de homo sapiens, een opvolgende mensensoort zal kunnen ontwikkelen". Wat moet ik mij daarbij voorstellen? Natuurlijk, we weten uit de paleontologie dat er verschillende mensensoorten zijn geweest, maar deze hebben zich op een natuurlijk wijze ontwikkeld uit hun voorgangers. Waar we weinig vanaf weten is de mate waarin die mensensoorten geestelijk van homo sapiens verschilden. Wellicht hadden zij ook de potentie om tot ons huidige niveau van wetenschap en techniek te komen, maar kregen zij de kans er niet voor omdat zij door onze soort zijn overvleugeld, om niet te zeggen zijn uitgeroeid. Tenslotte heeft ook de homo sapiens honderdduizenden jaren onder primitieve omstandigheden geleefd en heeft hij zich pas sinds een aantal duizenden jaren ontwikkeld tot waar wij nu zijn aanbeland. Was homo sapiens vóór die tijd dan minder intelligent? Ik denk het niet.

Persoonlijk kan ik mij niet zoveel voorstellen bij een homo sapiens die een super homo sapiens zou ontwikkelen. Waarin zou deze moeten verschillen van homo sapiens? Zou die nieuwe soort nog intelligenter moeten zijn? Of moreel beter? Onsterfelijk? Informatici dromen soms van robotten die menselijk zijn en als de aarde vergaat in de ruimte kunnen overleven. Elektronische mensen. Maar zijn dat wel mensen of toch gewoon alleen maar zeer kunstige robotten?

De uitdaging van de Tora is niet een andere, betere mensensoort te maken, maar de huidige mensensoort homo sapiens beter te maken. Dat is niet zo zeer een genetische kwestie als wel een ethisch-morele en psychologische kwestie. Want zolang er naast creatie ook destructie bestaat (en beide zijn inherent aan de stoffelijke werkelijkheid), zal elke mensensoort de vraag naar goed en kwaad tegenkomen. Menselijk gedrag kent in moreel opzicht een grote schaalbreedte, maar waar de bulk van het actuele menselijk gedrag op die schaal ligt, is sterk afhankelijk van generatie na generatie opgebouwde cultuur. Tora wijst ons naar de goede kant van het ethisch-morele spectrum. Door Tora te "lernen" kunnen we de actuele verdeling van het menselijk gedrag op de schaal tussen goed en kwaad in de richting van het goede verschuiven: de mens die in steeds grotere mate voldoet aan het beeld van God. Ik geloof niet dat daar een genetische mutatie voor nodig is, wel een ethisch-moreel leerproces.

Enkele (i.h.a. joodse) geleerden die met het mensbeeld bezig zijn geweest, zijn te vinden in de literatuurlijst in mijn boek Het mensbeeld van de Tora (Kok, Kampen 2006, te verkrijgen bij verzendboekhandel Folianti): Abram, Aschkenasy e.a., De Bruin e.a., Heschel, Levinas, Van der Sluis e.a., Urbach. Ook noem ik de voormalige en huidige opperrabbijn van Groot-Brittannië rabbijn I. Jakobovits en rabbijn Jonathan Sacks.