Vraag&Antwoord

Grieks denken (1) - Peter van 't Riet
Is het vierde evangelie beïnvloed door het Griekse denken?

Vraag: Kun je stellen dat het abstracte taalgebruik van het vierde evangelie, het bijna ontbreken van gelijkenissen en het dualisme aanwijzingen vormen voor het sterker "doordrenkt" zijn door het Griekse denken?

Antwoord: Zeker is er in de Oudheid invloed geweest van het hellenisme (het Griekse denken) op het jodendom. Maar in de farizees-rabbijnse traditie, evenals in de evangeliën, is meer sprake van beïnvloeding met betrekking tot taal en vormen, dan met betrekking tot betekenissen en inhouden. Joodse schrijvers gebruiken soms Griekse of hellenistische woorden en beelden om joodse begrippen en denkbeelden mee tot uitdrukking te brengen.

Als het vierde evangelie opent met de "logos", dan wordt de Tora bedoeld en niet het Grieks-hellenistische logosbegrip. Verwantschap qua vorm wil dus niet zeggen dat het om dezelfde inhouden gaat. Zo ziet men in synagogen in onze streken op de voorhangsels voor de heilige ark (de kast waarin de Tora-rollen worden bewaard) vaak symbolen die ontleend zijn aan de Europese heraldiek (wapens, leeuwen, kronen etc.). Maar de voorstelling op het wapen is dan bijvoorbeeld vervangen door de twee tafelen met de Tien Woorden erop. Je zou dit verschijnsel kunnen weergeven met de bijbelwoorden: de handen zijn Ezau's handen, maar de stem is Jakobs stem!


This is the website of Peter van 't Riet