Heruitgave 2010	Uitgave 1986

EEN BOEK DAT ZIJN ACTUALITEIT NIET VERLIEST !

Eeuwenlang zijn de evangeliën in het christendom gelezen zonder noemenswaardige kennis van het jodendom. Daar is sinds de vorige eeuw gelukkig verandering in gekomen. Steeds duidelijker is geworden dat we Jezus alleen kunnen begrijpen als we hem willen zien als een joodse leraar in zijn tijd. Maar dat ook de evangelisten joodse schriftgeleerden waren, is minder bekend. Zij worden vaak nog gezien als degenen die de stap uit het jodendom hebben gezet en zich ertegen zijn gaan afzetten.

Na alle nieuwe inzichten die de laatste decennia zijn ontstaan over het joodzijn van Jezus, vraagt dit boek vooral aandacht voor de evangelisten als joodse verhalenvertellers. In dit boek laat Peter van 't Riet zien dat ook de evangelisten, net als Jezus, door en door joods zijn geweest en er niet op uit waren een nieuwe godsdienst te stichten los van het jodendom.   

Behandeld worden de Hebreeuwse gedachtewereld van de evangelisten, de schriftelijke en mondelinge tradities waarvan zij gebruik maakten, het joodse leven in hun verhalen en de midrasjmethode waarmee zij hun verhalen schreven. De laatste twee hoofdstukken gaan over de eeuwenlange verwijdering van het christendom ten opzichte van het jodendom, en over de nieuwe toenadering die er na de Tweede Wereldoorlog is ontstaan.

De eerste uitgave van dit boek in 1986 was al snel uitverkocht en werd twee jaar later herdrukt. Het boek is in de loop der jaren uitermate geschikt gebleken voor gespreksgroepen, leerhuizen, theologische vorming etc., maar ook voor preekvoorbereiding en persoonlijke bezinning. Zowel theologen als andere geïnteresseerde bijbellezers kunnen veel nieuwe inzichten opdoen uit dit boek.

Inhoudsopgave

Voorwoord

1       Sprak hen toe in de Hebreeuwse taal
1.1    De talen van de Bijbel
1.2    Het Hebreeuws als taal van werkwoorden
1.3    Het Hebreeuws als taal van medeklinkers
1.4    Het Hebreeuws als niet te vertalen taal
1.5    Leven met de schriften

2       Gij hebt gehoord dat er gezegd is
2.1    Tenach
2.2    De Apocriefe boeken
2.3    De mondelinge Tora
          a. Een halacha bij Matteüs
          b. Een hagada bij Matteüs
2.4    De Targoem
2.5    Septuaginta en wat daarna kwam

3       En leefden naar alle geboden en eisen des Heren
3.1    De gebedsriemen
3.2    De gedenkkwasten
3.3    Het Sjêma Jisraeel
3.4    De dagelijkse gebeden
3.5    De maaltijden
3.6    De sedermaaltijd
3.7    De sjabbat
3.8    De besnijdenis
3.9    Het naziraat en de offerdienst
3.10  Conclusies

4       Dit in geregelde orde voor u te boek te stellen
4.1    De geharmoniseerde evangeliën
4.2    Matteüs en Lukas: twee verschillende visies
4.3    De evangeliën als midrasj
4.4    Jezus en Mozes bij Matteüs
          a. Tenach
          b. De mondelinge Tora en de Targoem
4.5    Kenmerken van midrasj in de evangeliën
4.6    Nogmaals Matteüs en Lukas: twee verschillende visies
4.7    Midrasj als centraal begrip

5       En terstond dreef de geest hem uit naar de woestijn
5.1    De afhankelijkheid van de evangeliën
5.2    Markus: de oudste versie (Markus 1:12-13)
5.3    Matteüs: de eerste herschrijving (Matteüs 4:1-11)
5.4    Lukas: de tweede herschrijving (Lukas 4:1-13)
5.5    Slotopmerking

6       En ging op reis naar een ver land
6.1    De scheiding der wegen
6.2    De eerste fase: Paulus
6.3    De tweede fase: binnendringen van heidense opvattingen
6.4    De derde fase: invloed van de Grieks-Romeinse filosofie
6.5    Van anti-judaisme tot Holocaust

7      Toen kwam hij tot zichzelf
7.1    De christelijke belangstelling voor het jodendom
          a. De verwerking van de Holocaust
          b. De oprichting van de staat Israël
          c. De herontdekking van de Hebreeuwse bijbel
          d. De ontdekking van het joodse karakter van het Nieuwe Testament
7.2    De joodse belangstelling voor de evangeliën
7.3    Anti-judaïsme in de evangeliën?
7.4    De terugkeer van de verloren zoon (Lukas 15:11-32)
7.5    Een nieuw perspectief

Noten

Literatuur