Vraag&Antwoord

Pesachlam (1) - Peter van 't Riet - 2015
Heeft het pesachlam in Exodus 12 een Egyptische achtergrond?

Vraag : Wat vind je van de opvatting op sommige websites dat het pesachlam in Exodus 12 ontleend zou zijn aan een Egyptische afgod? De reden dat deze "afgod" geslacht moest worden, was in dat geval dat iedereen dan kon zien dat het geen god was.

Antwoord : Dat het paaslam een Egyptische afgod als achtergrond heeft en daarom moest worden geslacht, lijkt me nogal vreemd eerlijk gezegd. Dan hadden de joden beter een stier of een leeuw kunnen nemen. Als je alle bekende Egyptische goden langsloopt op de betreffende pagina van de Wikipedia dan kom je als gedaante van de goden allerlei wilde en tamme dieren tegen, maar nergens een lam. Slechts twee van deze vele goden hebben de gedaante van een volwassen ram met hoorns. De Egyptische afgoden zitten wel achter het verhaal over het gouden kalf in Exodus 32. Maar dat werd niet geslacht, maar vereerd zoals de Egyptenaren deden.

Verder was het pesachoffer niet een brandoffer - zoals op de genoemde website staat aangegeven - maar een sjalom- of vredeoffer. Het werd niet verbrand, maar gebraden en gegeten. Dat de Egyptenaren daar aanstoot aan zouden nemen omdat zij geen vlees aten, is ook al twijfelachtig. Ten slotte verlangden veel Israëlieten in de woestijn terug naar de "vleespotten van Egypte" (Exodus 16:3). Het eenjarige pesachlam (Exodus 12:5) moet dus een andere achtergrond hebben. Het berust zeer waarschijnlijk op een oud nomadisch gebruik om in het voorjaar een eenjarig lam te offeren voor het welzijn van de stam, de familie en de kudde.

Belangrijker, denk ik, is wat het pesachlam in Exodus en het jodendom symboliseert: Wil je verlost worden om als vrije mensen te kunnen leven met de Tora, dan zal je daar iets voor over moeten hebben. Het slachten en eten van het pesachlam - vandaag het deelnemen aan de sedermaaltijd - is de erkenning dat je aan je eigen verlossing wilt meewerken.


This is the website of Peter van 't Riet