Allereerst wil ik u, als Genootschap Nederland-Israël, en als Joodse Gemeente van Zwolle, van harte feliciteren met de 64ste verjaardag van de Staat Israël. Elk jaar weer is het iets om dankbaar voor te zijn, dat de joodse Staat nog steeds bestaat tegen alle vijandschap van zijn omgeving in. Ook dank voor de uitnodiging om vanavond de feestrede bij dit heugelijke feit te mogen uitspreken. Want feest is Jom Ha'atsmaoet, elk jaar weer. En hoewel Israëls vijanden de oprichting van de Staat in 1948 een "ramp" hebben genoemd, zijn er redenen genoeg om er een vreugdevolle gebeurtenis in te zien. Immers, sinds zijn oprichting is Israël veruit het belangrijkste land in de wereld geweest. Ik zal u dat laten zien aan de hand van een aantal voorbeelden.

Israël en de VN
Laten we eerst eens kijken naar de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties. Sinds zijn oprichting heeft die 91 besluiten genomen. Daarvan waren er 39 gericht tegen Israël (dat is ongeveer 40%). Slechts 3 van die 91 besluiten waren gericht tegen Syrië en slechts 1 tegen Iran. In deze Raad worden besluiten tegen Israël altijd aangenomen met grote meerderheid van stemmen. Die ene resolutie tegen Iran kreeg slechts een krappe meerderheid.(1) Deze cijfers laten maar één conclusie toe: als het om de mensenrechten gaat, is Israël veruit het belangrijkste land in de wereld.

Nog zo'n voorbeeld. Soms gebeuren er in de wereld dermate ernstige dingen dat de oplossing ervan een spoedeisend karakter schijnt te hebben. De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties is 10 keer in spoedzitting bijeen geweest. Van die 10 keer waren er maar liefst 5 gericht tegen Israël. Dat is 50%. Zelfs voor massaslachtingen en volkenmoord elders in de wereld wordt dit middel zelden of nooit ingezet. Dus als het om spoed gaat, is Israël voor de VN net zo belangrijk als de rest van de wereld bij elkaar.

Een derde voorbeeld. Er is geen land in de wereld waartegen de Verenigde Naties meer resoluties hebben aangenomen, dan tegen Israël. Zowel de Veiligheidsraad als de Algemene Vergadering hebben in honderden resoluties Israël veroordeeld voor van alles en nog wat.(2) Ik heb geprobeerd op internet de aantallen resoluties te vinden en te tellen, maar dat is mij niet gelukt, zoveel zijn het er geweest. En: VN-resoluties worden i.h.a. gezien als bijdragen aan de ontwikkeling van het volkenrecht. Ook voor de ontwikkeling van het volkenrecht is Israël dus het belangrijkste land in de wereld.

Hoe kan dat, vraag je je af? De wereld telt op dit moment zo'n 7 miljard bewoners. In Israël wonen zo'n 7 miljoen inwoners. Dat is ongeveer één promille van de wereldbevolking. En toch is zo'n 40% van de aandacht van de VN op Israël gericht. Dat is 400 keer zo veel dan je zou verwachten op grond van Israëls inwonertal. Het is duidelijk dat de VN met twee maten meten. Aan de ene kant de uitvergrote Israël-maat, aan de andere kant de ingedikte rest-van-de-wereldmaat. Deze beide maten hebben echter één ding gemeen: het zijn alle twee vooral Arabisch-Islamitische maten.

Er zijn 17 Arabische landen en daarnaast nog eens 40 niet-Arabische maar wel islamitische landen zoals Iran, Pakistan en Indonesië. Deze landen hebben zich verenigd in de "Organisatie van Islamitische landen" en vormen samen een groot machtsblok in de VN.(3) Zij beschouwen de VN als een belangrijk slagveld in hun strijd tegen Israël. Daarbij kunnen ze rekenen op de steun van nog eens vele niet-islamitische landen, vooral in Afrika, vanwege hun olie- en handelsbelangen. Al deze Arabische en islamitische landen worden stuk voor stuk autoritair geregeerd. De meeste zijn onversneden partijdictaturen, soms voorzien van een vleugje schijndemocratie. Hun eigen misdaden tegen de menselijkheid houden ze uit de wind door alle aandacht van de wereld voortdurend met VN-resoluties op Israël te richten. Ook dáárom is Israël het belangrijkste land in de wereld, omdat het - als een van de weinige - weerstand biedt tegen het door dictaturen gedomineerde volkenrecht.

Israël en de westerse beeldvorming
Het zijn overigens niet alleen de Arabische en islamitische staten die het beeld van Israël als schurkenstaat uitdragen. Ook een groot deel van de westerse intelligentsia, de politici en de media hebben Israël tot een soort toetssteen voor hun ideologische denken gemaakt. Israël zou in hun ogen een perfecte, humanitaire, democratische staat moeten zijn, die zijn leger alleen nog maar inzet voor vredesmissies in plaats van oorlog. Een soort Nederland in het Midden-Oosten. Dat Israël in werkelijkheid al 64 jaar een land in oorlog is, dat mag in hun streven naar de ideale wereld geen rol spelen, vinden ze. Dat er in 2011 maar liefst 680 raketten op Israël zijn afgeschoten vanuit dichtbevolkte wijken in Gaza, d.w.z. bijna 2 raketten per dag,(4) dat is een getal dat niet in de jaaroverzichten van onze kranten en televisiezenders voorkomt. Dat die beschietingen nog steeds dagelijks doorgaan, ook daarover lezen en horen we weinig in de Nederlandse media. Totdat Israël een vergeldingsactie of een preventieve actie uitvoert, waar enkele Palestijnse burgers bij omkomen, die zich in de buurt van de terroristen bevonden. Dan vinden onze dagbladen en het NOS-journaal dat er opeens erg belangrijk nieuws te melden is. Vaak wordt de aanleiding voor een Israëlische actie er niet eens bij verteld. Elk incident waarin Israël een rol speelt, wordt uitvergroot. Ook in de Nederlandse media is Israël dus een veel belangrijker land dan de meeste andere landen in de wereld.

Veel van de westerse beeldvorming over het Israëlisch-Palestijnse conflict wordt bepaald door het schema: rijk tegenover arm, machtig tegenover machteloos, bezitter tegenover bezitloze, onderdrukker tegenover vrijheidstrijder. Dit schema is een hardnekkig restant van het marxistische denken in klassentegenstellingen, dat sinds de jaren '60 en '70 veel invloed kreeg in West-Europa. Die invloed beperkte zich niet alleen tot linkse politieke bewegingen. Zij werkt ook nog steeds sterk door in de grote christelijke kerken via de restanten van de z.g. bevrijdingstheologie. 

In het marxistische denken wordt het bewustzijn van een mens bepaald door zijn economische omstandigheden. De proletariër heeft het rechte bewustzijn, de kapitalist heeft een vals bewustzijn. De proletariër, de arme, de bezitloze, de onderdrukte, - hoe hij zijn heroïsche vrijheidsstrijd ook voert, al is het met de gewelddadigste middelen -, het is te billijken wat hij doet, want hij heeft het recht aan zijn zijde! De kapitalist daarentegen, de rijke, de bezitter, de machthebber, - wat hij ook doet -, hij vertegenwoordigt per definitie het onrecht en dient veroordeeld te worden. Dit schema van heldhaftige vrijheidsstrijders tegenover wrede onderdrukkers is - van zijn ergste marxistische stekels ontdaan - nog altijd het schema waarmee veel westerlingen naar de wereld kijken. En dan zijn de keuzen snel en gemakkelijk gemaakt. De Palestijnen zijn arme, bezitloze, machteloze, onderdrukte vrijheidsstrijders. Zij hebben dus het gelijk aan hun zijde. Israël daarentegen is een rijke, vermogende, machtige en onderdrukkende staat, en dus een schurkenstaat. Op internet kun je op sommige websites triomfantelijk lezen dat er geen land in de wereld is dat zo vaak VN-resoluties aan zijn laars lapt, dan Israël. Geen wonder als je de resolutie-inflatie van de VN tegen Israël ziet.

Hetzelfde schema, machteloze tegenover machtige, domineert de kijk die velen in ons werelddeel hebben op de regio rond Israël. De Arabieren kunnen het niet helpen dat ze in dictaturen leven. Ze zijn immers eeuwenlang "gekoloniseerd en uitgebuit". Hun bevolkingen verdienen dus onze sympathie, ongeacht de staatsvorm waarin zij leven. En helemaal nu die bevolkingen in opstand zijn gekomen tegen hun eigen leiders. Amerika en Israël daarentegen verdienen onze antipathie, omdat ze alleen maar uit eigenbelang opereren. Okay, Saddam Hoesein was dan wel geen lekkere jongen, maar die vreselijke president Bush was net zo'n grote schurk door zich niets aan te trekken van de alom gerespecteerde VN-resoluties. Met zo'n kijk op de wereld vinden sommigen dat je beter protestmarsen tegen Amerika en Israël kunt organiseren, dan tegen Syrië en Iran, of tegen het schrikbewind van Hamas in de Gaza-strook.

Welvaart en armoede of moraal?
Dit verbleekte marxistische schema van 'vrijheidsstrijder tegenover uitbuiter', dat door veel van onze media, politici en intellectuelen op de achtergrond wordt toegepast op het Israëlisch-Palestijnse en het Arabisch-Israëlische conflict, is dieper geworteld in het westerse denken dan u wellicht geneigd bent te denken. In subtielere vorm is het de basis waarop veel van onze sociaal-economische wetenschappen worden bedreven. De Amerikaanse socioloog en politicoloog Francis Fukuyama zei het onlangs nog eens zo: "In mijn vakgebied [de sociologie en politicologie] is men geneigd alles vanuit economische omstandigheden te verklaren".(5) Dat wil zeggen dat alle conflicten in de wereld te herleiden zijn tot verschillen in welvaart, verschillen tussen rijkdom en armoede. Daarbij veroorzaakte de rijkdom bij de rijken een zelfzuchtige moraal van uitbuiting en onderdrukking. Armoede daarentegen leidt bij de armen tot een opofferingsgezinde moraal van wanhoop, verzet en vrijheidsdrang. Pas als de economische tegenstellingen zijn overwonnen, zullen mensen in vrede met elkaar leven.

Maar dit van oorsprong marxistische schema zet de werkelijk op zijn kop. In werkelijkheid komen goede en slechte moraal niet voort uit economische omstandigheden, maar komen economische omstandigheden voort uit goede en slechte moraal. Welvarende samenlevingen bestaan alleen op basis van gezonde ideeën over:

• individuele vrijheid en verantwoordelijkheid,
• gemeenschapszin,
• de ontwikkeling van een humane rechtsorde,
• individuele ontplooiing
• sociaal-economische rechtvaardigheid,
• de rechten van minderheden, 
• vrije verkiezingen en een parlement dat de regering naar huis kan sturen etc.

Welvarende samenlevingen kunnen alleen blijven bestaan als zij gebaseerd zijn op een goede politieke, publieke en private moraal. Arme en gewelddadige samenlevingen daarentegen zijn meestal het gevolg van:

• onverantwoord leiderschap,
• despotisme,
• een elite die zichzelf verrijkt ten koste van de rest van de bevolking,
• rechteloosheid,
• vervolging van minderheden etc.

Soms kunnen dit soort samenlevingen tijdelijk wel eens machtig zijn en welvarend lijken. Maar door hun slechte politieke, publieke en private moraal storten ze op enig moment in elkaar en zakken zij in armoede terug.

Dat niet onze welvaart onze moraal bepaalt, maar dat omgekeerd onze moraal onze welvaart en vooral ons welzijn - onze sjalom - bepaalt, dat weten we al 3000 jaar lang uit de Tora. Daarin staat immers niet: "Als het goed met je gaat, en je lang zult leven, dan ga je vanzelf je vader en je moeder eren". Nee, er staat het omgekeerde: "Als je je vader en je moeder eert, dan zul je langer leven en dan zal het je welgaan in het land dat de Eeuwige je God je geven zal".(6) Met andere woorden: een vrije samenleving waarin mensen zich houden aan de mitswot, en kiezen voor de juiste moraal, dat is een samenleving waarin welvaart en welzijn een kans krijgen om te gedijen! Eerst komt de moraal, daarna komt de sjalom. Dat is in mijn ogen de belangrijkste reden waarom de Israëlische samenleving vrijer, gelijker en productiever is dan die van de omringende Arabische landen. Burgerlijke vrijheden, indivi-duele verantwoordelijkheid, sociale gerechtigheid, vrije discussie, constructieve samenlevings-opbouw, bescherming van het leven, democratie, solidariteit in nood, en vul het lijstje maar aan. Dat vind je in Israël. Kom daar eens om in Egypte, in Syrië, in Iran, of in Gaza.

64 Jaar Israël
Hoewel Israël al 64 jaar in oorlog verkeert met de meeste van zijn buren, ontwikkelt het zijn rechtsorde steeds verder in de richting van een grondwettelijke democratie. In Israël worden wetsvoorstellen na heftige discussies in de Knesset aangenomen of verworpen. In Israël heeft ook de Arabische minderheid stemrecht voor het parlement. In Israël is een onafhankelijke rechtspraak. In Israël worden burgemeesters, ministers, ja zelfs presidenten, waartegen ernstige verdenkingen bestaan voor het gerecht gedaagd. In Israël onderzoeken onafhankelijke commissies het optreden van de strijdkrachten als er verdenkingen van oorlogsmisdaden bestaan. In Israël bestaat een vrije pers en wordt politiek bedreven in het openbaar. Daarom kun je in Israël openlijk vraagtekens zetten bij het nederzettingenbeleid van de opeenvolgende regeringen. Daarom kun je in Israël openlijk de vraag stellen of het leger soms niet buitensporig is opgetreden. Daarom kun je in Israël openlijk ter discussie stellen of het Arabische bevolkingsdeel niet wordt achter-gesteld. Er is op Israël best veel aan te merken. Maar veel belangrijker is dat Israël met zijn staatsinrichting laat zien, dat de voortdurende bedreiging van zijn voortbestaan, geen reden is om de democratie over boord te zetten. Ook daarom is Israël het belangrijkste land van de wereld.

Democratisering in het Midden-Oosten?
Overigens moeten we van het democratiserings-proces in het Midden-Oosten nog maar afwachten wat het gaat opleveren. Democratie is meer dan alleen vrije, halfvrije of schijnvrije verkiezingen voor een parlement. Zoals ik aan het voorbeeld van Israël al liet zien, het is ook:

• onafhankelijke rechtspraak,
• vrijheid van meningsuiting,
• vrije pers,
• vrijheid van godsdienst,
• vrijheid van vereniging,
• vrij ondernemerschap

én - wat vaak vergeten wordt - democratie is ook een goed georganiseerde publieke sector en een krachtig maatschappelijk middenveld om de belangen van burgers, organisaties en bedrijven te beschermen en te behartigen. Democratie stoelt ook op doodgewone zaken als:

• een keuringsdienst voor waren,
• bouw-en-woningtoezicht,
• een kadaster voor al het bezit van grond en gebouwen,
• banken die hun verantwoordelijkheid nakomen voor een goed marcherende economie,
• vakbonden,
• werkgeversorganisaties etc., etc.

Neem nu zoiets "banaals" als een kadaster. Dat is een buitengewoon belangrijk instituut om uw onroerend goed te beschermen tegen onrecht-matige aanspraken. Heeft u er wel eens bij stil gestaan dat in een groot land als Egypte (met 80 miljoen inwoners) een groot deel van de grond en de gebouwen niet eens geregistreerd staan in een kadaster?(7) Velen in Egypte kunnen niet of met moeite bewijzen dat hun grond hun rechtmatig eigendom is. Kom dan eens bij een bank voor een hypotheek. Dat is een van de vele redenen waarom de economie in dat land zo slecht draait.

En neem nu zoiets basaals als godsdienst-vrijheid. In Saoedi-Arabië mogen geen synagogen en kerken worden gebouwd. De beoefening van jodendom en christendom wordt er niet toegestaan. De religieuze politie vervolgt alle uitingen van burgers die in de ogen van de regering ingaan tegen de islam. Joden zijn in de hele Arabische wereld bijna niet meer te vinden. En sinds enkele jaren is ook het christendom onder steeds zwaardere druk komen te staan. Aanslagen op christelijk kerken zijn aan de orde van de dag, in Irak, in Egypte, in Indonesië, in Afrika.(8) Zelfs de geboortekerk in Bethlehem in Palestijns gebied is niet aan ontheiliging ontkomen.(9) Sommige deskundigen verwachten dat ook het christendom binnen niet al te lange tijd uit de Arabische wereld zal zijn verdreven.(10) Dan is in het Midden-Oosten de beoefening van het christendom alleen nog maar toegestaan in Israël, waar Russisch- en Grieks-Orthodoxen, katholieken, Armeniërs en protestanten vanaf de stichting van de Staat de ruimte kregen om hun geloof te praktiseren. In Tunesië zijn nog onlangs twee jonge atheïsten tot 7,5 jaar gevangenisstraf veroordeeld, alleen maar omdat ze hun ideeën op internet gepubliceerd hadden. De elementaire voorwaarden voor vrijheid, democratie en blijvende welvaart zijn in de meeste islamitische landen niet vervuld. De Arabische economieën drijven voornamelijk op de olievoorraden. Als over 30 jaar de oliebronnen zijn opgedroogd, zal ook het rijke deel van de Arabische wereld weer in armoede terugvallen.

Toen de opstanden in de Arabische wereld uitbraken, was het naïeve enthousiasme in de westerse media dat nu de zogenaamde "Arabische lente" was aangebroken. Nu zouden er democratische staten ontstaan. Maar men vergat dat het maar een kleine, geliberaliseerde, stedelijke bovenlaag van de bevolking was, die zich roerde, en dat het grootste deel van de bevolking in de verpauperde voorsteden en op het verarmde platteland woont. Zij houden zich koest om af te wachten welke partijen als winnaar uit de strijd zullen komen. In dergelijk revolutionaire situaties zijn het vrijwel altijd de fanatici, de fundamentalisten, de vertegenwoordigers van autoritaire ideeën en geloofsopvattingen, de opportunisten en zelfs de criminelen die de bovenhand krijgen. Zij geven immers niet om een mensenleven. Hun strijdmiddelen zijn angst en geweld. Zo ging het al bij de Franse Revolutie die eindigde in het schrikbewind van Robespierre. Zo ging het met de Russische Revolutie die uitliep op het schrikbewind van Stalin. Zo ging het met de onrustige Weimarrepubliek die ten prooi viel aan Hitler en zijn benden. Zo ging het in China waar de val van het keizerrijk uitmondde in het schrikbewind van Mao Tse-tung. Zo ging het in Iran na de val van de Shah. Zo ging het in Gaza na de zogenaamde democratische verkiezing van Hamas. En zo voltrekt het proces zich momenteel in Egypte en Tunesië met de gestage machtsuitbreiding van de Moslimbroederschap en andere fundamentalistische groepen.(11) Straks zal het in Syrië niet veel anders gaan.(12)

Mensbeeld
"Niet onder elke dictatuur zit een prachtige democratie verborgen," luidt een uitspraak van Francis Fukuyama.(13) Een Staat die niet gebaseerd is op een humane rechtsorde kan geen democratie worden. En de enige rechtsorde die de Arabische wereld kent, is die van de islam en van de sharia. Dat is een rechtsorde die gebaseerd is op een mensbeeld, waarin Allah een absolute Heer is en de mens slechts zijn onderworpen dienaar.(14) En opvattingen over de verhouding tussen God en mens vertalen zich altijd door naar alle verhoudingen in de samenleving. De Islamitische Staat is een absolute heer en de burger is zijn onderworpen dienaar. Zo ook is in het traditineel-islamitische huwelijk de man de heer en zijn vrouw aan hem onderworpen.(15) De islam heeft een fundamenteel ander mensbeeld dan het mensbeeld van Schepper en Co, zoals we dat kennen uit de Tora.(16) Daarin is God partner van de mens in het scheppingsproces. Hij heeft een deel van zijn macht afgestaan om mensen vrijheid en verantwoordelijkheid te geven. Dan worden ook de overheid en de burgers partners van elkaar in de samenleving. Dan zijn man en vrouw partners van elkaar in het huwelijk.

Israël als hoop voor het Midden-Oosten
Is er dan wel hoop voor het Midden-Oosten? In mijn ogen is Israël de enige hoop voor het Midden-Oosten. Het is de hoop, dat onze ouwe prof. Jesaja nog eens gelijk zal krijgen, dat de volken naar Tsion zullen komen om Tora te leren. De westerse volken hebben dat via het christendom - met vallen en opstaan - al een beetje gedaan. De oosterse volken zullen er nog heel lang over doen om de eerste stappen in de richting van de Tora te zetten. En dan bedoel ik met Tora-leren niet dat de Arabieren nog eens naar Jeruzalem zullen komen om bijbelteksten uit hun hoofd leren. Laten we maar heel klein beginnen. Het zou al heel wat zijn als een enkel Arabisch land een beetje elementaire staatsinrichting van Israël zou willen leren. Bijvoorbeeld wat het is om een kadaster te hebben dat wel alle eigendom van grond en gebouwen registreert, en hoe je daarmee de rechten van burgers en bedrijven kunt beschermen.(17) Of wat het is om een onafhan-kelijke rechtspraak te hebben. Want met dat soort zaken geeft een autoritaire staat een stukje van zijn macht uit handen. De Tora als standaard voor gedrag en leven is te groot en te omvangrijk om in korte tijd en in één run de mentaliteit van het Midden-Oosten te verbeteren. Maar ook Tora-leren en volgens Tora leven kan heel in het klein beginnen. Luister maar eens naar de Talmoed.

Toen een heiden eens bij de grote joodse geleerde Hillel kwam en hem voorstelde jood te worden op voorwaarde dat Hillel hem de hele Tora zou leren terwijl hij op één been stond, toen was Hillels reactie onmiddellijk: "Ga maar staan en zeg mij maar na: 'Heb je naaste lief als jezelf'. Dat is immers de hele Tora, de rest is er de uitleg van. Maar ga heen en leer de uitleg." Zo'n 2000 jaar geleden wist Hillel al dat Tora-leren in het klein moet beginnen. Ik hoop dat Israël het vehikel zal blijken te zijn, waarmee onze oude prof. Jesaja nog eens gelijk zal krijgen, ook voor de volken in het Midden-Oosten.

Tot slot
En voor u, geachte dames en heren, hoop ik dat u zich niets zult aantrekken van de negatieve beeldvorming over Israël in de media en in de politiek. Israël is een land om trots op te zijn. Ondanks de permanente staat van oorlog is het een levenskrachtige democratie, en daarmee veruit het beste land in het Midden-Oosten. Meer nog: het is - zoals ik u heb laten zien - het belangrijkste land in de wereld.

Ik wens u en de Staat Israël een sjanah tovah wesjalom, een goed en voorspoedig jaar.

Ik dank u voor uw aandacht.

Noten

1. Zie: NRC-Handelsblad, 23 maart 2012, p. 12.
2. Tweederde van alle resoluties was de afgelopen 66 jaar tegen Israël gericht (Elsevier, 24-09-2011, p. 42).
3. NIW, 24 december 2010, p. 11.
4. NIW, 16 maart 2012, p. 28.
5. NRC-Handelsblad, 13 mei 2011, p. 10.
6. Deuteronomium 5:16.
7. http://www.mondi.nl/bijkomende_kosten_aanschaf _onroerend_goed/r/582.php  [april 2012].
8. NRC Opinie & Debat, 11 februari 2012, p. 1-3.
9. NIW, 16 maart 2012, p. 6.
10. NRC-Handelsblad, 3 september 2011, p. 9.
11. Zie voor Egypte bijv.: NRC-Handelsblad, 10 april 2012, p. 14. Zie voor Tunesië: Elsevier, 7 april 2012, p. 40-45.
12. NRC-Handelsblad, 27 januari 2012, p. 17.
13. NRC-Handelsblad, 13 mei 2011, p. 10-11.
14. Zie: Peter van 't Riet, Het mensbeeld van de Tora, Kok Kampen, 2006, p. 140-152.
15. Zie bijv.: NRC-Handelsblad, 4 mei 2012, p. 16-17 (noot later toegevoegd).
16. Zie: Peter van 't Riet, Het mensbeeld van de Tora, Kok Kampen, 2006, p. 9-131.
17. http://www.neotshiran.com/eng_Land_Registration. htm [april 2012].