Beste lezer,
Het voorjaar is weer begonnen en we zien uit naar nieuwe activiteiten om van te leren. In deze nieuwsbrief onder andere de aankondiging van een leerhuiscursus, een artikel over het Kaddiesj-gebed, iets over de actuele discussie of Paulus' wel of niet binnen het Jodendom is gebleven en een tip voor een bijzondere theatervoorstelling. Wellicht is er iets van uw gading bij.
| Leerhuiscursus in de Zwolse synagoge |
In februari en maart 2024 geef ik in de synagoge van Zwolle op drie woensdagavonden een Vrij-Leerhuiscursus over Het joodse karakter van het Evangelie van Lukas. Besproken worden diverse hoofdstukken uit mijn boek Lukas de Jood. De cursus wordt georganiseerd door de Stichting Judaica Zwolle en is toegankelijk voor ieder die belangstelling heeft in het joodse karakter van de evangeliën.
De werkwijze van de cursus is als volgt. Voorafgaand aan elke avond bestuderen de deelnemers één of twee hoofdstukken uit het boek. Vragen kunnen in de week daarvoor aan de docent gesteld worden via e-mail. Tijdens het eerste uur van elke bijeenkomst worden de gestelde vragen besproken. In het tweede uur bespreekt de docent een verhaal uit het Evangelie van Lukas en zal hij het joodse karakter daarvan voor het voetlicht brengen.
De cursusavonden zijn op de woensdagavonden 28 februari, 13 en 27 maart. Het tijdstip van de bijeenkomsten is van 19.45 tot 21.45 uur. De synagoge is gelegen aan de Samuel-Hirschstraat 8 op slechts 10 minuten lopen van het station in Zwolle. Zwolle is met de trein goed te bereiken vanuit acht verschillende richtingen in het land. Informatie over het cursusgeld, de aanschaf van het cursusboek en de aanmelding kunt u vinden op de website van Stichting Judaica Zwolle.
| Artikel over het Kaddiesj-gebed |
Momenteel ben ik bezig een boekje samen te stellen over joodse gebeden en gebedspraktijk. Als alles meezit, zal het in de loop van dit voorjaar verschijnen. Als voorproefje heb ik hoofdstuk 6, dat over het Kaddiesj-gebed gaat, samengevat in twee artikelen voor het Judaica-Bulletin van de Stichting Judaica. Dit gebed – kortweg Kaddiesj genoemd – is bij niet-joden waarschijnlijk het best bekend als het gebed dat bij joodse begrafenissen door een nabestaande van de overledene wordt uitgesproken na het vullen van het graf door de aanwezigen. Niet iedereen weet dat het Kaddiesj een andere oorsprong heeft en bij diverse gelegenheden in verschillende varianten wordt gebruikt.
In het eerste artikel, dat al gepubliceerd is in het januarinummer van het Judaica-Bulletin, heb ik uiteengezet hoe het Kaddiesj is ontstaan en welke rol het speelt in de liturgie van de synagoge. In die aflevering vindt u een vertaling van de basistekst van het gebed en enkele verklarende opmerkingen. Deze aflevering is ook te lezen op mijn website.
In een tweede artikel, dat in het aprilnummer zal verschijnen, bespreek ik de bijzondere varianten van het gebed die gebruikt worden bij speciale gelegenheden, zoals na leerbijeenkomsten, bij begrafenissen en in de rouwtijd.
| Hoe verhield Paulus zich tot het Jodendom? |
In de vorige nieuwsbrief heb ik u uitgebreid geïnformeerd over de voltooiing van mijn Paulus-trilogie. Sindsdien kreeg ik veel positieve reacties. De relatie tussen Paulus' brieven en het Jodendom van zijn tijd staat vandaag bij veel theologen weer in het centrum van de belangstelling. Niet alleen christelijke theologen die de dialoog met het Jodendom serieus nemen, maar ook liberaal-joodse theologen (vooral in Amerika) en joden die Jezus/Jesjoea als messias belijden, zijn er mee bezig en proberen vaak Paulus voor het Jodendom "te behouden". De vraag die ter discussie staat, luidt in het Engels "Paul within or without?" Er wordt zelfs gesproken over "Paulus weer thuis halen," waarbij met "thuis" het Jodendom wordt bedoeld. Die benadering heb ik in mijn Paulus-trilogie aan een kritisch onderzoek onderworpen. De uitkomst van mijn studie werpt de vraag op, of de "Paul within"-benadering niet twee kardinale fouten maakt: a. Rekt men wat onder Jodendom verstaan wordt niet veel te veel op om Paulus maar "binnen te halen"?; b. Doet men Paulus, die buitengewoon kritisch stond tegenover het Jodendom van zijn tijd, daar wel recht mee? Het zijn vragen die in mijn boeken over Paulus indringend aan de orde komen. De lezer oordele zelf.
| Deel 1 Paulus' vorming en scholing in een hellenistisch-joods milieu |
Deel 2 Paulus als kind van de Grieks-Romeinse wereld |
Deel 3 Paulus' leerschool in Jeruzalem |
|
|
|
|
|
In deel 1 maakt u kennis met het hellenistische Jodendom uit Paulus' jeugd en de invloed daarvan op zijn latere brieven. |
In deel 2 leest u hoe de Grieks-Romeinse wereld uit Paulus' jeugd zijn latere brieven heeft beïnvloed. |
In deel 3 leest u wat Paulus als jongeman in Jeruzalem wel en niet heeft overgenomen uit het Aramese Jodendom van zijn tijd. |
|
|
|||
| En op zondag 15 oktober jl. had ik mijn laatste spreekbeurt in een leerdienst in de fraaie Arboretum Kerk in Wageningen. Met veel plezier heb ik daar 10 jaar lang enkele keren per jaar op zondagochtend een toelichting gegeven bij een Bijbelboek of Bijbelgedeelte. In de coronatijd zelfs via een video-presentatie over de vraag "Is het vierde evangelie anti-joods?" (onderaan de pagina). Nu de jaren vorderen, heb ik besloten het in de weekenden wat kalmer aan te gaan doen. De waardering die mijn vrouw, die mij altijd vergezelt, en ik na de dienst ondervonden, heeft ons goed gedaan. Wij hopen dat de gemeente spoedig een opvolger vindt en wij wensen hen het allerbeste toe. | Een tip voor lezers die houden van het oeuvre van singer-songwriter Leonard Cohen. Op 21 april 2024 vindt 's middags in Schouwburg Odeon in Zwolle een bijzonder voorstelling plaats. Dan treedt mijn dochter Channah op met een theaterstuk onder de titel "Songs for Leonard." Samen met trompettiste en actrice Cyrelle Failé vertelt en zingt zij het verhaal van het leven van Cohen gezien door de ogen van zijn vele vrouwen. Deze voorstelling, waarmee zij overal in het land optreden, ontvangt lovende recensies. Voor meer informatie over de inhoud van de voorstelling en over het bestellen van kaarten: klik hier. |
| Lezingen in het voorjaar |
Behalve de cursus in Zwolle (zie boven) staan er de komende maanden weer enkele lezingen in de agenda (zie ook de Agenda op mijn website).
12-2-2024 - Lezing Wrede Bijbelverhalen?
Inhoud: In de Bijbel staan veel verhalen die op moderne lezers wreed en gewelddadig overkomen. Maar wat betekenden die verhalen in de tijd, waarin zij werden geschreven? En is onze manier van Bijbel lezen wel zo geschikt om die verhalen goed te leren begrijpen? Op deze en dergelijke vragen wordt in deze lezing ingegaan. Organisatie: PKN Emmeloord, Commissie Lerende Gemeente. Plaats: Nieuw Jeruzalemkerk, Cornelis Dirkszplein 10, 8301 AN Emmeloord. Aanvang: 20.00 uur.
28-2-2024 - Vrij Leerhuis Cursus 1e avond
Voor informatie: zie bovenaan deze nieuwsbrief.
4-3-2024 - Lezing Het Onze Vader als joods gebed
Onderwerp: Het Onze Vader is van oorsprong een joods gebed, dat beter begrepen wordt als het gelezen wordt tegen de achtergrond van de joodse gebedsopvatting en gebedspraktijk. Organisatie: Samenwerkende kerk Nijkerk, Commissie Vorming en Toerusting. Plaats: Het Parochiehuis St. Jan, Holkerstraat 36, 3861 CE Nijkerk. Tijd: 20.00 - 22.00 uur.
13-3-2024 - Vrij Leerhuis Cursus 2e avond
Voor informatie: zie bovenaan deze nieuwsbrief.
27-3-2024 - Vrij Leerhuis Cursus 3e avond
Voor informatie: zie bovenaan deze nieuwsbrief.
7-4-2024 - Leerdienst Toelichting op een Bijbelverhaal
Het thema wordt t.z.t. op de website bekend gemaakt. Organisatie: PKN Wierden, Hervormde Kapel. Plaats: Dahliastraat 4, Wierden. Tijd: 10.00 uur. Toegang: Vrij.
24-4-2024 - Lezing Het mensbeeld van de Tora
Inhoud: Lezing over het boek Het mensbeeld van de Tora. Dat joodse mensbeeld is al eeuwen oud en toch verrassend modern. Vergelijkingen worden gemaakt met de mensbeelden van andere godsdiensten. Organisatie: Commissie Vorming en Toerusting, PKN Huizen Plaats: Kerk De Duif, Huizermaatweg 298, Huizen. Tijd: 20.00 uur. Toegang: € 7,00.
Ik wens u allen een mooi voorjaar met veel leerzame momenten toe.
Met vriendelijke groet,
Peter van 't Riet